12 Ağustos 2012 Pazar

araç tutması (hareket hastalığı)


Araç tutması Seyahat ederken kimi insanın hayatını kabusa çeviren,bir takım sağlık sorunları ya?anır, bunlar mide  bulantıs?, kusma, seyahat sonrası bitkinlik gibi durumlardır,  bu ki?iden ki?iye de?i?ir, bazı insanlar hertürlü araçta bulanır, bazı insanlar ise sadece otobuslerde bu tür problemle kar??la??r.
Hareket insanoğlunun günlük hayatında hiç düşünmeden ve rahatsız olmadan ihtiyaçlarını kar??lamak, sosyalle?mek, sağlığın? korumak ve hedefledi?i yere ulaşmak için yaptığı fiziksel bir aktivite.
Hareket hastalığı merkezi sinir sistemine iletilen bilgilerin, her zamanki uyumunun bozulması nedeniyle ortaya çıkıyor. Amerikan Hastanesi Kulak Burun Boğaz Klini?i’nden Dr. Erkhan Genç, bu hastalığın seyahat eden ki?ilerin yüzde 30′unda görüldüğünü söylüyor.
Neler tetikliyor
“Hareket hastalığı” seyahat eden ki?ilerin yüzde 30′unda gözlenebilmektedir. Hastalık; hafif bir bulantıdan, ki?inin gözlerini açamayacak dereceye kadar varabilecek bulantı ve kusmalara sebep olabilecek geniş bir yelpazede kendisini gösterebilmektedir.
“Ta??t tutmas?” sadece gemi, uçak veya araba yolculukları sırasında de?il, yerçekimsiz veya yerçekimi az olan uzay seyahatleri sırasında da gözlenebilmekte ve seyahat bittikten sonra da günlerce devam edebilmektedir. Kişi, seyahat esnasında olmayan bir hareketi algılayarak, dengesizlikten yakınmaktadır.
“Ta??t tutmas?”nın niçin gerçekle?ti?i ve insanlar arasındaki hassasiyet farkının kaynağı bilinmese de bu durumun oluşumunda; önceden kestirilemeyen bazı düşük frekansl? hareketlerin, tetikleyici rol oynadı?? tahmin edilmektedir. ?stem d??? hareketler, gözlerin sa?ladı?? bilgilere uyum sa?lamadı?? için rahatsızlık duyulmaktadır.
Nasıl ortaya çıkıyor
‘Hareket hastalığı’, hareketi algılamakta kullanılan duyu organları arasındaki ortak çal??manın bir şekilde bozulması ile yıllar içerisinde hareketin düzgün algılanmasındaki uyumun kaybolması sonucu ortaya çıkıyor. Halk arasında “ta??t tutmas?” da denilen “hareket hastalığı”, aslında duyu organlarının bireylere oynadı?? bir oyundur. Hastalığın temelinde merkezi sinir sistemine iletilen bilgilerin, her zamanki uyumunun bozulması yatmaktadır.
Tedavi
Bazı ilaçlar ile yolculuk sırasında oluşan bulantı ve kusma hissinin önüne geçilebilir. İlaçların yolculuk ba?lamadan bir saat önce alınması gerekmektedir. Eğer yolculuk ba?ladıktan sonra ilaç alınırsa; ilaçlar, midebağırsak sisteminden emilecek zaman bulamadan, bulantı ve kusma neticesinde vücuttan atılabilir. Ayrıca deriye yapıştırılarak kullanılabilen skopolamin bantları da ta??t tutmasında oldukça etkilidir. Bu bantlar ki?iyi, ilaç almaya ba?l? oluşabilecek olumsuzluklardan da korumaktadır.
Alınabilecek önlemler
Öncelikle hareketin gözler ile rahatça algılanması sa?lanacak bir yerde oturulmalıdır. Arabanın ön koltu?u gibi yolun ve manzaranın rahatça takip edilebilece?i bir yer, “ta??t tutmas?” riskini azaltacaktır.
Gemi veya teknelerde güvertede olmak, iç kısımlara göre ki?iyi daha rahat ettirecektir. Uçaklarda hemen kanat önündeki koltukta oturmak bir hareketin daha az hissedilmesine yardımcı olacaktır.
Beslenmede az miktarda ve mideyi rahatsız etmeyen yiyeceklerin seçilmesi önemlidir.
Kafanın sabit tutulmas?, alkol alınmamas?, sigara içilmemesi ve yolculuk sırasında ufuk çizgisine bakılması yararlı önlemler arasındadır.
Yolculuk sırasında midenin yat??ması için kraker benzeri yiyecekler ve karbonlu içecekler tüketilebilir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder