bellek kaybı

Ya?am?mız boyunca dizegelen olaylardan, stres, aşırı çalışmak,birtakım hastalıklar, monoton yaşam, beslenme bozuklukları, ya?  ilerlemesi nedeniyle oluşan bellek kaybı oluşabilir, günlük yaşamda bir takım sıkıntılara yol açabilen unutkanlık yaratabilen, yaşam? oldukça etkileyen bellek kaybı, aslında önlenebilir bir rahatsızlık. Tıpkı olası yıkıc? etkilerin önlendi?i veya oluşmuş hasarın bir kısmının geriye döndürebildiği diğer yaygın hastalıklarda olduğu gibi.

Bellek konusunda dünyaca tanınmış otoritelerden biri olan Dr. Aaron P. Nelson’ın kaleme ald??? ‘Belle?inizi Nasıl Güçlendirirsiniz?’ adl? kitap, belle?in nasıl çal??t???n?, bellek kaybı problemlerini, bunun nedenlerini ve tedavi ?ekillerini anlatıyor. Ac?badem Sağlık Grubu ve Optimist Yayınlar?’nın Harvard Tıp Okulu rehberli?inde yayımladıkları kitap, bu alanda merak ettiğiniz her türlü sorunun yanıtın? içeriyor. Bellek kaybının ba? müsebbipleri arasında stresin yer ald???n? göz önünde bulundurursak, i? dünyasın? yakından ilgilendiren bu kitapta yer verilen basit önlemlerle ya?a ba?l? bellek zayıflamasına karşı mücadele edebilir, konsantre olma, bilgiyi belle?e alma ve daha sonra hatırlama yetene?inizi geli?tirebilirsiniz.

Bellek problemlerinin nedeni

Genler
Beyninizin nasıl geli?ece?ini ve yaşamınız boyunca nasıl evrim geçireceğini genler belirler ve bu sizden ba??msız bir faktördür. Belle?inizin ne kadar güçlü olaca??n? ve ya?la birlikte gücünün ne kadar azalaca??n? genler belirler. Alzheimer, hipertansiyon veya depresyon dahil belle?e zarar veren birçok hastalıkla ilgili riskleriniz genlerin etkisi altındadır.

Hormonlar
Cinsiyet hormonları belle?i etkiliyor. Ya?la birlikte kadınlarda östrojen, erkeklerde testosteron düzeyi dü?er ve bunlar ya?a ba?l? bellek kaybın? da tetikler.

Ya?a ba?l? yaygın hastalıklar
Bu hastalıklar belle?i dolaylı ya da dolaysız zayıflatabilir. Bunların bazısı için kullanılan ilaçlar da belle?e ya da konsantrasyona zarar verme riski ta??r.

Koroner arter hastalığı
Kalbiniz için kötü olan, beyniniz için de kötüdür. Yüksek kolesterol, hipertansiyon, diyabet gibi hastalıklar bellek problemi riskini artırır.

Tiroid bozukluğu
Tiroid bezi, fonksiyonunu gerektiği gibi yerine getiremiyorsa, metabolizmanız çok hızlı ya da çok yavaş olabilir. Her iki problem de öğrenmeyi ve belle?i etkileyebilir.

Nörolojik bozukluklar
Çeşitli nörolojik bozukluklar, nöronlarda ve nöron a??nda doğrudan hasar yaparak ya da nöronların gerektiği gibi işlev görmesini engelleyerek bellek kaybına ve diğer türden bilişsel fonksiyon bozukluklarına yol açabilir. (Alzheimer, inme, kafa travmas?, parkinson, epilepsi)

Kanser
Kansere karşı uygulanan kemoterapi ve ??ın tedavisi de bellek kaybın? tetikleyebilir.

Ruh hali, stres ve bellek
Gerek depresyon ve travma sonrası stres bozukluğu gibi psikolojik bozukluklar, gerekse de yoğun stres optimum belle?e zarar verebilir. Bu problemleri kontrol altına almak genellikle bellek fonksiyonunu düzeltir.

İlaçlar
Yeni bir ilaca ba?ladıktan sonra belle?iniz zayıflarsa, bu durum pekala ilaçla ba?lantıl? olabilir. Hangi ilaçların bellek kaybına yol açt???n?, Nelson’un kitabında liste halinde bulabilirsiniz.

Uyku
Geceleri iyi uyuyamayan ki?iler rahat uyuyanlara göre unutkanl??a daha e?ilimlidir. Bellek peki?mesi için iyi bir gece uykusu temeldir. Belle?i korumaya yeten uyku süresi ise alt? saattir. Çünkü uyku stres hormonlarını dü?ürme etkisiyle zaten belle?e dolaylı yoldan fayda sa?lıyor.

Diyet ve beslenme
Okuduklarınızın aksine belle?inizi güçlendirecek sihirli bir ‘beyin besini’ yoktur. Ama kalitesiz bir diyet belle?inize zarar verebilir. Ayrıca bellek kaybın? önleyecek sağlıklı yiyecekler ve besin maddeleri bulunuyor. Bunları ?öyle sıralayabiliriz;

B vitamini
Folik asit, B6, B12 vitaminleri vücutta do?al olarak üretilmez bu yüzden yiyeceklerden ve tamamlayıcılardan sa?lanmalıdır. Bu vitaminler şu yiyeceklerde bulunur: Karaciğer, tahıl ürünleri, pirinç, fındık türü sert kabuklu yemi?ler, süt, yumurta, et, balık, meyveler, ye?il sebzeler.

?yi ya?lar, kötü ya?lar
Beynimiz, doymu? ya?lardan (ette ve süt ürünlerinde bulunur) ve trans ya?lardan kötü etkilenebilir. Ama beynimiz fındık türü sert kabuklu yemi?lerden, birçok bitkisel ya?dan ve balık ya??ndan gelen doymam?? ya?larla güçlenebilir.

Antioksidanlar
Antioksidanlar yani C, E vitaminleri ve beta-karoten zararlı molekülleri etkisiz bırakır. Bu yüzden antioksidanlar bellek kaybına karşı koruma sa?layabilir.

Alkol
Tıpkı mebzul miktarda stresin faydal? olması gibi ölçülü miktarda alkol de bellek için olumlu etkide bulunabilir. Araştırmalar az ve orta derecede alkol kullanımının bunama riskini azaltt???n? ortaya koyuyor.

Egzersiz
Egzersizin bellekle ne ilgisi olduğunu merak ediyorsunuzdur. Araştırmalara göre hareketsiz ki?iler, düzenli fiziksel aktivite içinde olan insanlara göre daha büyük bellek kaybına u?ruyor. Mutlaka bir spor dalıyla u?ra? ?art de?ilse de günlük yaşamda hareketli olmak bellek için çok faydal?.

Zihinsel canlılık
Ya?landıkça beyninizin ne kadar iyi performans gösterece?i, onun ne kadarını kullandı??nıza ba?lıdır. Akıllarına meydan okuyan ki?iler, zihinsel faaliyetten uzak ki?ilere kıyasla zaman içerisinde daha esnek bir belle?e sahip olabiliyor.

Sigara
Sigara içenlerin isimleri ve yüzleri içmeyenler kadar iyi hatırlayamadı??n? yıllardır biliyoruz. Sigara içenler içmeyenlerle kıyaslandı??nda bellek ve buna ba?l? bilişsel fonksiyonlarda çok daha keskin bir dü?ü? sergiliyor.

Uyu?turucu kullanımı
Uyu?turucu belle?e ve beyin fonksiyonlarına zarar verebilir. Hatta bu zarar sadece ilaçların kullanıldığı dönemde de?il sonrasındaki aylarda da sürebilir.

Yanl?? kan? Her stres bellek için kötüdür

A??rı stres belle?inizi köreltebilir, ama ölçülü miktarda stres aslında belle?iniz güçlendirebilir. Gözünüzde büyüyen i? teslim tarihinin baskıs?, odaklanma ve dikkati koruma yetene?inizi artırabilir. Sonuçta bilgiyi daha etkili bir biçimde edinirsiniz, bu da bellek peki?mesini ve geri getirmeyi teşvik eder.

?yi bir belle?e sahip olmak için neler yapabiliriz,

• Oturmayın, düzenli egzersiz yapın
• Takviye olarak vitamin alın
• İnsan içine kar???n
• Mutfa??nız? sağlıklı yiyeceklerle donatın
• Uykunuza dikkat edin
• Mutlaka yeni şeyler öğrenin
• Biraz alkol alın
• En küçük ?eyi dert etmeyip, stresi yönetin
• Lütfen hayata ba?lanın
• Laçkalıktan kurtulun, düşüncelerinizi ve hayatınız? organize edin.
• Etkili önlemlerle beyninizi darbelerden koruyun.
• Kesinlikle ba?arabilirsiniz! Pozitif tutumunuzu sürdürün.